اگر مانده تسهیلات دریافتنی بانک‌ها به سه جزء متشکله شامل اصل، سود دریافتنی، و وجه التزام دریافتنی تفکیک شود،
واقعیت مهمی آشکار می‌شود که ممکن است در نگاه اول برای بسیاری (حتی اهالی حوزه حساب) متصور نباشند.
واقعیتی که نشان می‌دهد سود و وجه التزام دریافتنی شناسایی شده روی برخی تسهیلات (به‌ویژه تسهیلات کلان) چند برابر مبلغ اصل اولیه است.
تسهیلاتی که مدت‌هاست اساساً مشکوک الوصول و فراتر از آن یعنی سوخت شده است و
مطابق اصول و استانداردهای حسابداری (از دیرباز تاکنون)، باید در اولین زمان ممکن نه تنها جریان شناسایی سود
آن متوقف می‌شد بلکه کل آن نیز از ترازنامه بانک‌ها حذف می‌شد. اما نه تنها این‌گونه نشد، بلکه بستری
فراهم گردید که با رشد تصاعدی، گلوله برف دیروز بهمن امروز را بسازد.
چرخه معیوب در نظام بانکی ایران
همچنین، در چرخه معیوب در نظام بانکی ایران اندکی مداقه در دارایی‌های غیرعملیاتی بانک‌ها، نظیر املاک و مستغلات تملیکی،
و تأسف‌بار‌تر از آن دارایی‌های غیرعملیاتی خریداری شده نشان می‌دهد برخی از این دارایی‌ها در اثر معاملات ساختگی
پی‌درپی (با قصد شناسایی سود) چنان متورم و حبابی شده است که بعضاً در تصور هم نمی‌گنجد
این فعل و انفعالات بر چه منطقی استوار بوده است. به‌عنوان نمونه‌ای دیگر، باید از منابع ریخته‌شده
بانک‌ها (مستقیم و غیرمستقیم) به بنگاه‌های ریز و درشت پنهان و آشکاری نام برد که ارزش منصفانه آنها
فاصله بسیار چشمگیری با مبالغ نشسته در ترازنامه‌ها دارد؛ به‌گونه‌ای که در برخی بانک‌ها، فعالیت واسطه‌گری مالی فرع و بنگاه‌داری اصل شده است.
این نمونه‌ها در چرخه معیوب در نظام بانکی ایران در واقع موضوعات اصلی ابزاری چرخه معیوب «سود موهوم/انباشت دارایی موهوم» هستند که در اشکال بسیار متنوع و خلاقانه‌ای در نظام بانکی استفاده شده است و می‌شود. سر کوه یخی که امسال به مدد حرکت اصولی مقام ناظر از صورت‌های مالی برخی بانک‌ها سر برآورد، تنها نمونه کوچکی است که علامت بسیار پرمعنایی را به همه ذی‌نفعان منتقل می‌کند.