بستن حساب ها در پایان سال مالی

یکی از وظایف مهم حسابداران، انجام عملیات پایان دوره (سال) مالی است. دلیل بستن حسابها در پایان سال مالی در حسابداری، محاسبه سود و زیان و مقایسه عملکرد سنواتی شرکتها می باشد.

همینطور گزارش های مربوط به درآمد، سود و زیان و محاسبه مالیات توسط وزارت دارایی، در دوره های یکساله بعد از بستن حسابها در پایان سال مالی محاسبه می شود.

قبل از ببستن حسابها در پایان سال مالی ابتدا باید انواع حسابها را شناسایی کنیم. در حسابداری دوبل یا دو طرفه گروهی از حسابها دائم یا ترازنامه ای و گروهی از حسابها موقت یا سود و زیانی هستند.

حسابهایی که مانده آنها مربوط به یک دوره مالی نیست و به دوره های مالی بعد منتقل می شود، حسابهای ترازنامه ای یا دائم می باشند. مانند حسابهای بانکی، بدهکاران تجاری، بستانکاران تجاری و …

نحوه بستن حساب‌های دائمی 

لازم به ذکر است قبل بستن حساب های دائمی یعنی صدور سند اختتامیه ابتدا باید ذخیره مالیات ، اندوخته و سایر موارد شناسایی و ثبت شود که برخی از این موارد در بالا توضیح داده شد. حساب‌های دائمی شامل دارایی‌ها، بدهی‌ها و سرمایه است. مانده این حساب‌ها به سال بعد منتقل می‌شود.

برای ثبت سند اختتامیه ابتدا باید تمام اسناد مالی را تایید نمود. پس از تایید اسناد ابتدا باید حساب‌های هزینه و درآمد بسته شود. سپس حساب های سود و زیان بسته می شود. درنهایت سند اختتامیه ثبت می شود. برای این کار از حساب تراز اختتامیه استفاده می‌کنیم. بدین صورت که تمام حساب‌هایی که مانده بدهکار دارند را بستانکار و حساب تراز اختتامیه را بدهکار می‌کنیم. سپس تمام حساب‌هایی که دارای مانده بستانکار هستند را بدهکار و حساب تراز اختتامیه را بستانکار میکنیم.

 

حسابهایی که مانده آن مربوط به یک دوره مالی می باشد. مانده این حسابها در پایان یک دوره مالی صفر می شود و به دوره مالی بعد منتقل نمی شود. مانند حسابهای هزینه، در آمد ها، فروش و …

1- سند بستن حسابهای موقت : برای بستن یک دوره مالی ابتدا از ثبت تمامی اسناد مربوط به آن سال مالی و صحت آنها باید مطمئن شد. سپس در یک سند، کلیه حسابهای موقت که مانده بستانکار دارند را به اندازه مبلغ مانده حساب، بدهکار کرده و مانده آنها را صفر می کنیم.

بعد کلیه حسابهای موقت که مانده بدهکار دارند را معادل مانده همان حساب بستانکار می کنیم. برای بالانس شدن این سند از حساب سود و زیان جاری باید استفاده کرد یعنی مانده کلیه حسابهای موقت، سود و زیان جاری می شود. به همین دلیل است که به حسابهای موقت حساب سود و زیانی نیز گفته می شود.

2- سند سود و زیان : بعد از مشخص شدن سود و زیان معمولا سندی صادر می شود که در آن تکلیف سود و زیان جاری مشخص می شود، یعنی یا به حساب سود و زیان انباشته منتقل می شود.

3- سند اختتامیه : در سند اختتامیه کلیه حسابهایی که هنوز مانده دارند نیز صفر می شوند، با توجه به تراز بودن کلیه حسابها این سند بدون استفاده از حساب واسط نیز بالانس می باشد، اما بنا به سلیقه می توان از حساب واسط سند تراز اختتامیه نیز استفاده کرد.

این حساب معادل ریالی حسابهایی که بدهکار شده اند، بستانکار و معادل ریالی حسابهایی که بدهکار شده اند، بستانکار می شود. از نظر ریالی مبلغ بدهکار و بستانکار شدن این حساب برابر است. در نتیجه مانده آن صفر خواهد شد.

4- سند افتتاحیه : مانده کلیه حسابهای دائم در ابتدای هر دوره مالی، در این سند مشخص می شود. این سند دقیقا مانند سند اختتامیه دوره مالی قبل می باشد با این تفاوت که کلیه مبالغ بدهکار، بستانکار می شود و کلیه مبالغ بستانکار، بدهکار می شود.

نحوه افتتاح حساب‌های دائمی در ابتدای سال مالی جدید

ثبت مربوط به افتتاح حساب‌های دائمی دقیقا برعکس ثبت بستن آنها در پایان سال است. یعنی حساب‌هایی که در ثبت سند اختتامی بستانکار شده اند، بدهکار و حساب تراز افتتاحیه بستانکار می شود. سپس حساب‌هایی که در ثبت سند اختتامی بدهکار شده اند، بستانکار و حساب تراز افتتاحیه بدهکار می شود.