طبق بند(8) ماده (2) قانون مالیات بر ارزش افزوده قانون، دارایی های ثابت اگر جزء اموال غیرمنقـول باشند از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف می باشند در غیـر اینـصورت مـشمول ایـن نـوع مالیات می باشند.
مثلاً ساختمان جزء اموال غیرمنقول بوده و از مالیات بـر ارزش افـزوده معـاف می باشد. ولی وسائط نقلیه جزء داراییهای ثابتی است که جزء اموال غیرمنقول نمی باشد.
مثال
شرکت فرهاد یک دستگاه آپارتمان جهت دفتر کار خود به قیمـت 5،000,000 ریـال بـدون احتساب مالیات بر ارزش افزوده خریداری می کند.
نحوة ثبت این خرید در دفاتر این مـؤدی بـه صورت زیر می باشد:
بدهکار:
ساختمان 5،000،000
————–
بستانکار:
صندوق 5،000،000
مثال
شرکت امیر یک دستگاه یخچـال صـنعتی در تـاریخ پانزدهم مهرماه 94 از تـاجری کـه جـزو مؤدیـان مالیات محسوب می شود با قیمت 3,500,000 ریال (قبل از کسر مالیات بر ارزش افزوده) خرید.
نحـوه ثبـت حسابهای آن به شرح ذیل خواهد بود:
بدهکار:
ماشین آلات و تجهیزات 3,500,000
مالیات ارزش افزوده دریافتنی 315،000
—————
بستانکار:
صندوق 3،815،000
خرید کالا و خدمات مشمول مالیات، توسط مؤدی صاحب فعالیت مشمول مالیات
چنانچه مؤدی جزو مؤدیان مالیات بر ارزش افزوده باشد و کالاها یا خدماتی کـه ارائـه مـی کنـد طبق ماده 12 قانون مالیات بر ارزش افزوده، از مالیات بر ارزش افزوده معاف نباشـد، بـه چنـد شرط می تواند اقدام به کسر مالیات پرداختی از مالیات دریافتی نماید.
1) در صورتی که خریدهای مؤدی جزو فعالیتهای مشمول مالیات باشد.
2) دوم آنکه هنگام خرید، فاکتور خرید را از فروشنده با تمام جزئیـات مربوطـه دریافـت کـرده باشید و فاکتور مذکور در اسناد حسابداری وی موجود باشد.
3) شخص فروشنده جزو مؤدیان مالیات بر ارزش افزوده باشد.
مثال
شرکت پدیده که یک مؤدی مالیات بر ارزش افزوده است کالایی بـه ارزش 10,000,000 ریـال (قبل از کسر مالیات) از یک مؤدی مالیات بر ارزش افزوده خریده باشد و کالای خریداری شـده از مالیات بر ارزش افزوده معاف نباشد.
ثبت حسابداری آن به صورت ذیل خواهد بود:
مالیات بر ارزش افزوده
10,000,000 × 9% = 900،000
بدهکار:
خرید کالا 10,000,000
مالیات ارزش افزوده دریافتنی * 900،000
————-
بستانکار:
صندوق 10,900,000
* این مالیات در واقع به مؤدی دیگری پرداخت شده است و مـؤدی آنـرا از سـازمان امـور مالیـاتی کـشور دریافـت می کند.