انواع سهام در بورس کدام هستند؟

انواع سهام در بورس

گام اول برای افرادی که قصد سرمایه گذاری در بورس را دارند، تحقیق و مطالعه در بورس و دستیابی به اطلاعات کافی در مورد سهام شرکت هاست.
یکی از نکاتی که هر فردی باید در ابتدا باید بداند این است که به چه چیزی سهام گفته می شود و انواع سهام در بورس چیست؟

انواع سهام در بورس چیست؟

تمام افرادی که به دنبال سرمایه‌گذاری در جایی مطمئن هستند، وجود چند عامل را در انتخاب خود برای سرمایه گذاری ضروری می دانند.
به جرات می‌توان گفت، دستیابی به سود بیشتر نسبت به سایر روش‌های سرمایه‌گذاری مهم‌ترین معیار افراد برای سرمایه‌گذاری است. ضمن اینکه همه سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند سرمایه خود را در جایی هزینه کنند که قانونی است و در هر زمان می‌توان از بازار آن مطلع شد.

قابلیت نقدشوندگی بالا

علاوه بر این سرمایه‌گذاری در جایی که قابلیت نقدشوندگی بالا و راحتی داشته باشد، از دیگر عواملی است که افراد را تشویق می‌کند، پول خود را تبدیل به سرمایه کنند.
بازار بورس از جمله مکان‌هایی که بسیاری از افراد سرمایه‌گذاری در آن را تضمین می‌کنند و می‌تواند جایگزین خوبی برای سپرده‌گذاری یا نگهداری پول در بانک‌ها باشد.
البته اگر قصد سرمایه‌گذاری در بورس را دارید، بهتر است قبل از هر اقدامی نسبت به اصطلاحات و قوانینی که در مورد سهام وضع شده است، اطلاعات کافی داشته باشید. این اطلاعات به شما کمک می‌کند پیش از هرگونه سرمایه‌گذاری در بورس، با آگاهی کامل نسبت به آن اقدام کنید.
اگر شما هم جز افرادی هستید که به تازگی قصد ورود به دنیای بورس را دارید، با ما همراه باشید تا از دریچه این مطلب با انواع سهام بورسی بیشتر آشنا شوید.

سهام چیست؟

هر سهم، قسمتی از سرمایه یک شرکت است که ارزشی برابر ۱۰۰۰ ریال(۱۰۰ تومان) دارد. به این مقدار ارزش اسمی سهام گفته می شود.
در واقع اگر تمام ارزش اسمی یک شرکت را بر عدد ۱۰۰۰ تقسیم کنیم، تعداد سهم های آن شرکت مشخص می شود.
هر سهم نشان دهنده میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب آن از شرکت است.

به عنوان مثال

اگر شرکتی به تعداد ده میلیون سهم منتشر کرده و شخصی مالک ده هزار سهم در این شرکت باشد، مالکیت یک صدم از این شرکت در اختیار اوست.

تقسیم بندی سهام

سهام را می‌توان از جهات مختلفی تقسیم کرد:
از نظر شکل:
    سهام با نام
    سهام بی نام
از نظر حقوق دارنده سهام:
    عادی
    ممتاز
از نظر ماهیت آورنده:
    سهام نقدی
    سهام غیر نقدی

البته ممکن است سهمی در عین حال در دو یا چند تقسیم بندی نیز قرار بگیرد.

انواع سهام در بورس از نظر شکل

همانطور که گفته شد از این نظر، سهام به دو نوع بی‌نام و با نام تقسیم می‌شود.

سهام بی‌نام

اگر در برگه سهام نام کسی به عنوان صاحب سهام درج نشده باشد و یا این برگه در دفتر سهام شرکت به نام کسی ثبت نشده باشد، این سهم یک سهام بی‌نام است.
مالکیت سهام در اختیار کسی است که در ید اوست. در واقع اینگونه سهام در قانون تجارت تابع قوانین در وجه اسناد حامل است.
در واقع برای انتقال اعتبار این برگه به دیگری شما نیاز به هیچ گونه تشریفات و قرارداد انتقال ندارید. و ارزش سهام متعلق به کسی است که ورقه سهام را در اختیار دارد.

سهام با نام

در مقابل سهام بی نام، سهام با نام قرار می گیرد که در نوع مالکیت سهام با نوع بی نام آن متفاوت است. سهم با نام سهمی است که نام دارنده آن در ورقه سهام قید شده باشد یا در دفتر سهام شرکت ثبت شود. این امر موجب می شود هویت صاحب سهام برای شرکت مشخص باشد.
شرایط شکلی انتقال سهم با نام در ماده 40 لایحه قانونی اینگونه پیش بینی شده است که «انتقال سهام با نام باید در دفتر ثبت سهام شرکت به ثبت برسد و انتقال دهنده یا وکیل یا نماینده قانونی او باید انتقال را در دفتر مزبور امضا کند.

مواردی که مبلغ اسمی پرداخت نشده

در موردی که تمامی مبلغ اسمی پرداخت نشده است، نشانی کامل انتقال گیرنده نیز در دفتر ثبت سهام شرکت قید و به امضای انتقال گیرنده یا وکیل یا نماینده قانونی او رسیده و از نظر اجرای تعهدات ناشی از نقل و انتقال سهم معتبر خواهد بود. هرگونه تغییر اقامتگاه نیز باید به همان ترتیب به ثبت رسیده و امضا شود. هر انتقالی که بدون رعایت شرایط فوق به عمل آید از نظر شرکت و اشخاص ثالث فاقد اعتبار است».
این قانون به خوبی مشخص می‌کند هر گونه نقل و انتقال در خصوص این ورقه باید به موجب قرارداد بین انتقال دهنده و انتقال گیرنده صورت پذیرد.

انواع سهام در بورس از نظر حقوق سهامدار

از این نظر نیز سهام به دو دسته عادی و ممتاز تقسیم می‌شود. هر کدام از این سهام‌ می‌توانند با نام یا بی نام باشند.
سهام عادی
دارنده این سهام، یک سهامدار عادی است که بر خلاف دارندگان سهام ممتاز، امتیاز خاصی در ازای سهام سهام خریداری شده ندارد.

سهام عادی

بخش عمده‌ای از سهام منتشر شده شرکت را سهام عادی تشکیل می‌دهد. دارندگان این نوع سهام دارای حق رای در مجامع عمومی شرکت را دارند. ضمن اینکه از سود تقسیم شده در شرکت نیز شریک‌اند.

هر سهم عادی یک حق رای را به دارنده آن اعطا می کند. دارندگان سهام عادی در صورتی می توانند در سود شرکت سهیم شوند که شرکت سود کند، در غیر این صورت سودی به آنها تعلق نمی گیرد.

سهام ممتاز

معمولا بخشی از سهام شرکت به عنوان سهام ممتاز در نظر گرفته می‌شود. این نوع سهام در اختیار مجمع عمومی شرکت نیست و معمولا دارندگان آن حق رای ندارند.سهامداران ممتاز در دریافت سود سهام اولویت بیشتری نسبت به سهامداران عادی دارند.امتیازاتی که این نوع سهام در اختیار دارندگان خود قرار می دهد معمولا شامل تخفیف در پرداخت مبلغ اسمی سهام، اعمال نظر در خصوص تعیین مدیران شرکت و سود بیشتر نسبت به سهامداران عادی است.سهام ممتاز در بورس تهران وجود ندارد و همه سهم‌ها سهم عادی هستند.

انواع سهام در بورس از نظر ماهیت آورنده

از نظر ماهیت آورنده نیز سهام به دو دسته نقدی و غیر نقدی تقسیم می‌شود. لازم به ذکر است که سهام نقدی یا غیر نقدی نیز می‌توانند بانام یا بی‌نام و عادی یا ممتاز باشند.

سهام نقدی

این سهام به اوراقی تعلق می‌گیرد که ارزش آن به صورت کاملا نقدی پرداخت شود. حتی اگر بخشی از این مبلغ به صورت نقدی پرداخت شود و در مورد مابقی آن تعهد پرداخت داده شود، این سهام جز سهام نقدی قرار می‌گیرد.

سهام غیر نقدی

اگر ارزش سهام از طریق آورده غیر نقدی پرداخت شود، به آن سهام غیر نقدی گفته می شود. لازم به ذکر است آورده غیر نقدی شامل ساختمان، ماشین آلات، خودرو، مواد اولیه، لوازم اداری و نظایر آن است.

دیگر موارد دسته بندی سهام

به غیر از موارد گفته شده سهام را می توان در دو نوع سهام انتفاعی و سهام موسس نیز تقسیم بندی کرد.

سهام انتفاعی

سهام انتفاعی زمانی به شما تعلق می‌گیرد که بدون داشتن حقی نسبت به سرمایه شرکت، از منافع آن بهره‌مند شوید.

در واقع زمانی که شخصی اطلاعاتی علمی و فنی را در اختیار شرکت می گذارد که منجر به ایجاد منفعت برای شرکت می‌گردد، می تواند از منافع حاصل شده سهم ببرد.

در چنین حالتی منافع واقع شده برای شرکت به سهام انتفاعی تبدیل شده و متناسب با سهام سهامدار، در اختیار او قرار می گیرد.

سهام موسس

سهام موسس نوع دیگری از سهام است که به موسسین شرکت تعلق می‌گیرد.

میزان سود این نوع سهام که در اساسنامه مشخص می‌شود، عموما از سهام عادی بیشتر است و در اختیار کسانی قرار می‌گیرد که عضو هیئت موسس شرکت محسوب می‌شوند.

بخش عمده‌ای از سهام منتشر شده شرکت را سهام عادی تشکیل می‌دهد. دارندگان این نوع سهام دارای حق رای در مجامع عمومی شرکت را دارند. ضمن اینکه از سود تقسیم شده در شرکت نیز شریک‌اند.

هر سهم عادی یک حق رای را به دارنده آن اعطا می کند. دارندگان سهام عادی در صورتی می توانند در سود شرکت سهیم شوند که شرکت سود کند، در غیر این صورت سودی به آنها تعلق نمی گیرد.

سهام ممتاز

معمولا بخشی از سهام شرکت به عنوان سهام ممتاز در نظر گرفته می‌شود. این نوع سهام در اختیار مجمع عمومی شرکت نیست و معمولا دارندگان آن حق رای ندارند.

سهامداران ممتاز در دریافت سود سهام اولویت بیشتری نسبت به سهامداران عادی دارند. امتیازاتی که این نوع سهام در اختیار دارندگان خود قرار می دهد معمولا شامل تخفیف در پرداخت مبلغ اسمی سهام، اعمال نظر در خصوص تعیین مدیران شرکت و سود بیشتر نسبت به سهامداران عادی است.

سهام ممتاز در بورس تهران وجود ندارد و همه سهم‌ها سهم عادی هستند.

در مورد سهام ممتاز بیشتر بخوانید

انواع سهام در بورس از نظر ماهیت آورنده

از نظر ماهیت آورنده نیز سهام به دو دسته نقدی و غیر نقدی تقسیم می‌شود. لازم به ذکر است که سهام نقدی یا غیر نقدی نیز می‌توانند بانام یا بی‌نام و عادی یا ممتاز باشند.

سهام نقدی

این سهام به اوراقی تعلق می‌گیرد که ارزش آن به صورت کاملا نقدی پرداخت شود. حتی اگر بخشی از این مبلغ به صورت نقدی پرداخت شود و در مورد مابقی آن تعهد پرداخت داده شود، این سهام جز سهام نقدی قرار می‌گیرد.

سهام غیر نقدی

اگر ارزش سهام از طریق آورده غیر نقدی پرداخت شود، به آن سهام غیر نقدی گفته می شود. لازم به ذکر است آورده غیر نقدی شامل ساختمان، ماشین آلات، خودرو، مواد اولیه، لوازم اداری و نظایر آن است.

دیگر موارد دسته بندی سهام

به غیر از موارد گفته شده سهام را می توان در دو نوع سهام انتفاعی و سهام موسس نیز تقسیم بندی کرد.

سهام انتفاعی

سهام انتفاعی زمانی به شما تعلق می‌گیرد که بدون داشتن حقی نسبت به سرمایه شرکت، از منافع آن بهره‌مند شوید.در واقع زمانی که شخصی اطلاعاتی علمی و فنی را در اختیار شرکت می گذارد که منجر به ایجاد منفعت برای شرکت می‌گردد، می تواند از منافع حاصل شده سهم ببرد.

در چنین حالتی منافع واقع شده برای شرکت به سهام انتفاعی تبدیل شده و متناسب با سهام سهامدار، در اختیار او قرار می گیرد.

سهام موسس

سهام موسس نوع دیگری از سهام است که به موسسین شرکت تعلق می‌گیرد. میزان سود این نوع سهام که در اساسنامه مشخص می‌شود، عموما از سهام عادی بیشتر است و در اختیار کسانی قرار می‌گیرد که عضو هیئت موسس شرکت محسوب می‌شوند.