بهای تمام شده از حیث ماهیت و ریشه محاسبه به دو نحوه زیر صورت می پذیرد:
1-تجمیع هزینه ها در مرکز هزینه (Cost Plus):
توضیح کلی: در روش تسهیم هزینه بر اساس تجمیع هزینه ها در مرکز هزینه، ابتدا هزینه ها با تسهیم اولیه به مرکز هزینه تخصیص داده شده و سپس بر اساس تسهیم ثانویه، از مرکز هزینه به محصولات (بر اساس مبنای تعیین شده) تسهیم می شود.
کاربرد: این روش معمولا در صنایع تولیدی و مجموعه هایی که هزینه سربارشان کمتر از 25% هزینه هاست مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش می توان قیمت تمام شده محصول را در هر مرحله از تولید و در هر مرکز هزینه هم به دست آورد که به آن روش مرحله ای می گویند.
2-قیمت تمام شده مبتنی بر فعالیت (ABC)
توضیح کلی: در روش مبتنی بر فعالیت، هزینه به جای تخصیص به مرکز هزینه به یک فعالیت تخصیص می باشد و بر اساس اینکه در قالب این فعالیت چه محصولاتی و به چه مقدار تولید می شود، هزینه آن فعالیت به محصول سهم دهی می شود.
کاربرد: این روش معمولا برای مجموعه هایی که هزینه های سربارشان بیش از 30% کل هزینه هاست کاربرد دارد. معمولا این روش در مجموعه های خدماتی مانند بیمارستانها مورد استفاده است.